„Motywowanie uczniów do nauki”
- niezbędnik młodego nauczyciela.
Program doskonalący kompetencje nauczycieli w
zakresie stosowania metod aktywizujących.
I.
WPROWADZENIE
Współczesne
dzieci i młodzież to pokolenie, które postrzega otaczającą rzeczywistość nieco inaczej
niż współcześni dorośli. Potrzebują innych bodźców, narzędzi rozbudzających ich
kreatywność oraz motywujących do pracy. Doświadczenia związane z
przekazywaniem wiedzy dzisiejszemu pokoleniu młodzieży uczą, że aby edukacja
była skuteczna, wymagane jest od nauczyciela ciągłe poszukiwanie innych
możliwości dotarcia z wiedzą do młodego człowieka, powiązane z testowaniem
licznych metod aktywizujących wykorzystujących różne modalności człowieka –
kanał wzrokowy, słuchowy i czuciowy.
Niezależnie od wyboru metod aktywizujących,
najważniejsza w pracy z uczniami jest wzbudzanie ich dobrej motywacji,
czyli wewnętrznej potrzeby wykonywania określonego zadania, rozwiązania problemu,
czy podjęcia działania. Motywacja może być również czysto zewnętrzna i wynikać
z chęci zdobycia nagrody lub uniknięcia kary.
Rolą
nauczyciela jest rozbudzić w uczniach wewnętrzną potrzebę osiągnięcia
wytyczonego celu, uzyskania satysfakcji z realizacji zadania, zmotywować zarówno do samodzielnego działania, jak
i pozytywnej współpracy, a także świadomego uczenia się. Nauczyciel w swojej
pracy powinien dążyć do zaciekawienia problemem, zachęceniem do nauki tematu
oraz współpracy. Pamiętajmy, że młodzież i dzieci bardzo chętnie łączą ze sobą
siły, gdy mają wspólny cel i zadanie oraz korzyści z nich płynące. Każdy doświadczony nauczyciel rezygnuje z
wprowadzania między uczestnikami rywalizacji. Traktując każdego z nich
indywidualnie uczy rozumnej współpracy ukierunkowanej na osiągnięcie
zamierzonego celu.
II.
CELE PROGRAMU
Cel główny:
Efektywne nauczanie,
wykorzystujące aktywne metody pracy z uczniami.
Cele szczegółowe:
- zastosowanie efektywnych
metod pracy z uczniami, w celu udoskonalenia procesu dydaktycznego,
- doskonalenie
organizowania własnego warsztatu pracy przez ucznia,
- dostosowanie narzędzi
oraz sposobów prowadzenia zajęć do cech psychofizycznych uczniów,
- zacieśnienie współpracy
z rodzicami uczniów.
III.
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
Za
podstawę niniejszego programu przyjęto założenie, iż szkoła realizuje swoje
zadania w najlepszy możliwy sposób, wynikający z idei jej istnienia, ma
wypracowany sposób kar i nagród związanych zarówno z absencją jak i frekwencją.
Nauczyciele znają i stosują zasady statutu a rodzice są na bieżąco informowani
o nieobecnościach dzieci przez System Librus oraz inne, uzgodnione z wychowawcą
środki przekazu. Szkoła rozwija pasje, organizuje zajęcia pozalekcyjne, wyjazdy
przedmiotowe i wycieczki integracyjne oraz wszelką działalność, która urozmaica
zajęcia obowiązkowe.
Publikacja skierowana jest
przede wszystkim do nauczycieli i wychowawców początkujących. Program ma na
celu zebranie i usystematyzowanie metod oraz narzędzi efektywnego nauczania.
Przedstawia sprawdzone w toku wieloletniego doświadczenia techniki, przy
zastosowaniu których, wzrasta motywacja uczniów do nauki, zdobywania wiedzy
oraz osiągania wspólnych celów.
Wszystkie wymienione w
programie treści i metody:
-uwzględniają etap rozwoju
uczniów na poziomie szkoły średniej oraz cechy zarówno fizyczne jak i
psychiczne,
- mogą być skorelowane z
codzienną pracą nauczyciela,
- mogą być systematycznie
kontrolowane i dowolnie dobierane,
- ze względu na dużą
różnorodność, stosowane przez każdego nauczyciela, w zależności od przedmiotu
lub potrzeb.
IV.
DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU
PODNIESIENIE EFEKTYWNOŚCI PRACY Z UCZNIAMI
Własna
motywacja, czyli podejmowanie inicjatywy z własnej woli zawsze bardziej działa
niż przymus z zewnątrz, zwłaszcza z negatywnym podtekstem. Niewielu uczniów na
etapie szkoły średniej ma tak wysoko rozwinięte poczucie odpowiedzialności, by
z ochotą uczestniczyć w każdej lekcji. To na nauczycielu spoczywa
odpowiedzialność za ciekawe przeprowadzenie lekcji. Każdy pedagog powinien
zrobić wszystko, użyć wszelkich możliwych metod i sposobów, aby zainteresować
ucznia swoim przedmiotem.
1. Działania
związane z relacjami uczeń – nauczyciel.
a) Rozpoznanie
predyspozycji ucznia.
„Najbardziej nierówne jest
równe traktowanie nierównych”. Każdy uczeń jest inny. Stąd pierwszym działaniem
nauczyciela powinno być poznanie kim jest uczeń. Czyli:
- na jakim etapie wiedzy
jest obecnie – dobrym narzędziem są tu przykładowo testy kompetencji,
- jak uczył się do tej
pory – przydatna może okazać się analiza wyników z poprzednich etapów
edukacyjnych,
- czy posiada jakieś
dysfunkcje – poprzez sprawdzenie ewentualnych orzeczeń i diagnoz.
Powyższe przykłady są
kluczowymi dla wstępnego poznania zarówno historii ucznia, jak i jego stanu
zdrowia oraz wiedzy „na starcie”.
b)
Pozytywne motywowanie.
Młodzież powinna mieć
świadomość, że szkoła jest miejscem, które dba o jej przyszłość, troszczy się,
a wszelkie działania, jakie podejmuje dyrekcja i nauczyciele są dla dobra
uczniów. Warto zlecać uczniom zadania, które po pierwsze, skontrolujemy, po
drugie pozytywnie ocenimy. W tym miejscu dobrze uświadomić sobie rangę oceny
„dopuszczający”, gdyż przez wielu nauczycieli jest to nota niedoceniana. A
przecież posiada ona wielka moc, pozwala ocenić pozytywnie ucznia, który ma
braki w treściach z podstawy programowej, jakie jednak nie stoją na
przeszkodzie by zaległości nadrobić,
gdyż, mimo że zadania są o niewielkim stopniu trudności, to uczeń je
rozwiązuje.
Nauczyciel powinien
umiejętnie rozpoznać czy postawiona ocena dopuszczająca zmotywuje ucznia do
pracy, czy też stanie się ona przyczynkiem zaniechania dalszej pracy.
c)
Budowanie wyobraźni ucznia.
Zadawaj pytania, nie
podawaj wszystkiego na tacy. Jasne jest, że nauczyciel to ekspert, ale
zawsze jest czas na ujawnienie wiedzy. Wykład, to jedna z najnudniejszych
metod. Młodzież uwielbia dyskutować. Wystarczy tylko umiejętnie zadać pytanie a
będzie ono jak iskra, która wywoła ogień. Warto zadawać zadania domowe, które
rozwijają zainteresowania i zachęcają do poszerzania przez ucznia wiedzy z
danego tematu.
d)
Jeśli krytyka, to tylko kreatywna.
Pomijając przepisy RODO,
które nałożyły na nauczycieli wiele obowiązków, związanych z przetwarzaniem
danych osobowych, wypowiadając słowa krytyki, nauczyciel powinien mieć na
uwadze dobro ucznia. Każda uwaga może być wypowiedziana w sposób twórczy,
często poparta dobrymi radami, jak wyjść z problemu. Przykładowo, ocena
niedostateczna jest problemem, przy którym można zaproponować uczniowi
działania naprawcze (skorzystanie z fakultetu, dodatkowe ćwiczenia itp.) Zdecydowanie powinniśmy unikać ofensywnego krytykowania ucznia, zwłaszcza
na forum klasy. Takim działaniem obniżamy jego poczucie własnej wartości i
zniechęcamy do aktywności. Bardziej wrażliwe osoby mogą w ogóle wycofać się z
udziału w naszych zajęciach i wykazywać postawę „nieobecną”. Właściwym
działaniem byłoby naprowadzenie lub pokazanie poprawnego rozwiązania.
Podkreślić przy tym należy, by nie stawiać siebie w roli eksperta a osoby,
która korzystając ze swej profesjonalnej wiedzy i przygotowania pedagogicznego
wytłumaczy problem.
e) Błędy
w komunikacji.
Nauczyciel to pedagog,
którego obowiązkiem jest uczyć i wychowywać, dawać dobry przykład oraz być
wzorem do naśladowania. Zawód nauczyciela to misja. Dobry nauczyciel wie, że
tylko w atmosferze powszechnej akceptowalności i uznania, uczeń nauczy się
więcej, niż bez pozytywnego otoczenia, które buduje poczucie własnej wartości.
Najlepsze efekty przynosi motywowanie, które wiąże się z nagrodą. Odwrotny
skutek wywołuje zachowanie negatywne w stosunku do ucznia, a w szczególności
ośmieszanie (zwłaszcza na forum klasy), rujnująca krytyka, wyzwiska. Podczas lekcji należy dołożyć starań, by ułatwić młodzieży
skoncentrowanie się na problemach nad którymi będą pracować, zwłaszcza jeśli
wymagają od nich twórczego myślenia. Taki cel osiągnąć można między innymi
poprzez odpowiednią atmosferę na zajęciach. Należy więc unikać wprowadzania
napięcia, wzbudzania lęku niepowodzenia sporym wyzwaniem. Twórcza działalność
powinna przebiegać na pełnym skupieniu nad zadaniem, wymianą pomysłów pomiędzy
uczestnikami. Nauczyciel powinien stworzyć warunki, w których młodzież nie
będzie odbiegała od zadania i skupiała się na prywatnych rozmowach z kolegami.
f) Pochwały
są wskazane zawsze i bez ograniczeń.
Obserwacje
wielu nauczycieli dają wniosek, iż młodzież ma zaniżone poczucie własnej
wartości. W erze portali społecznościowych, lików, komentarzy, for
internetowych czasem jedno negatywne zdanie, brak „lajka” czy nienawistny
komentarz, spowoduje totalne załamanie młodego człowieka. Obecna młodzież
potrzebuje słów pochwały i docenienia. Psychologia mówi, że na jedno słowo
krytyki powinny przypadać trzy słowa pochwały. Zwłaszcza, jeśli nie słyszy tego
w domu. Podczas lekcji kluczowa okazuje się być przyjazna atmosfera oraz
atrakcyjny sposób prowadzenia zajęć. Kontakty powinny oparte być na wzajemnym
poszanowaniu zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Podczas pracy ważne jest by
pozwolić się swobodnie wypowiadać rozmówcy i nie krytykować go, a także
akceptować odmienne zdanie. Wpływ na zwiększoną motywację do nauki ma w tym
poczucie własnej wartości, dlatego też nauczyciel powinien chwalić uczniów
zarówno na lekcjach, jak i podczas rozmów z jego rodzicami. Pedagog powinien
doceniać każdą aktywność ucznia, nagradzać dodatkowe prace i nieobowiązkowe
zadania domowe. Chwalić chęci i zaangażowanie, nawet jest to tylko podlanie
kwiatków na klasowym oknie.
g) Nauczyciel
to wzór – powinien świecić
przykładem.
Nauczyciel,
który tryska entuzjazmem i wyraźnie lubi swoja pracę i nauczany przedmiot, osiągnie
zdecydowanie lepsze wyniki w relacjach z uczniami a często i ich ocenach oraz
postawie wobec szkoły niż inni pedagodzy. Entuzjazm jest zaraźliwy, powoduje,
że odbiorca wierzy w prezentowany przekaz. Nauczyciel , który lubi swój zawód
jest wiarygodny, daje poczucie bezpieczeństwa, że wybrana przez ucznia szkoła
zatroszczy się o jego przyszłość. No i, co najważniejsze, nauczyciel z
pozytywnym podejściem do życia i młodzieży, jest lepiej odbierany, a co za tym
idzie, często sam przedmiot, nawet ścisły, staje się bardziej przystępny. Wielu
powie, że nie trzeba w tym miejscu dodawać, jednak ważne by pamiętać, iż tak
samo jak zachowanie nauczyciela, ważny jest jego wygląd. Niechlujstwo oraz brak
higieny ze strony belfra jest naganne! Szkodzi zarówno wizerunkowi szkoły, lecz
przede wszystkim nie sprzyja dobrej nauce.
h) Trzeba
pokazywać autorytety.
Przytaczaj
młodzieży przykłady z życia, mów o autorytetach oraz postaciach, które
osiągnęły sukces dzięki nauce, pasji i ciężkiej pracy. Pokazuj statystyki
mówiące o wyborach, jakich dokonuje młodzież, która nie ukończyła szkoły
średniej, oraz takich, które zostały podjęte przez absolwentów. Rozmawiajcie o
tym dlaczego tak potoczyło się ich życie oraz jaki wpływ ma szkoła na
podejmowane w przyszłości decyzje. Uczniom, którzy nie chcą podejść do matury,
warto zadawać pytania typu, „co jeśli kiedyś twoja dobra praca będzie zależała
właśnie od świadectwa maturalnego?” Wiedza otwiera wiele drzwi (bycie
specjalistą w jakiejś dziedzinie, znajomość języków obcych, kursy, itp.)
i) Sprawiedliwe
ocenianie.
Oceniając
ucznia nauczyciel ma obowiązek dokonać wszelkich starań, by nota prawdziwie
odzwierciedlała wiedzę ucznia. Jest to szczególnie ważne, ze względu na to, iż
ocena ma wpływ nie tylko na podsumowanie śródroczne i końcoworoczne ucznia
ale również na jego samoocenę, wizerunek w grupie rówieśników, dalszą motywację
do nauki, a co tym idzie cały rozrój psychospołeczny. Przyjęcie przez
nauczyciela założenia, iż ocena jest karą, może skutecznie zniechęcić ucznia do
dalszej nauki lub danego przedmiotu. Ocena ma służyć pozytywnej motywacji, być
dla ucznia rzetelną informacją o jego stanie wiedzy na dany moment.
Pamiętać powinniśmy, by oceniając ucznia robić to sprawiedliwie, w zgodzie z
przyjętą przez szkołę punktacją oraz kryteriami. Testy, klasówki, kartkówki i
inne formy sprawdzania wiedzy muszą być ponadto zgodne z przedmiotowymi formami
oceniania, które wypływają ze Statutu szkoły oraz są spójne z planem wynikowym.
j) Organizacja
zajęć.
Jednym z rozwiązań dla problemu obniżonej koncentracji na
zajęciach jest wprowadzenie odpowiedniego klimatu. Ważnym jego elementem z
pewnością będzie wzajemna sympatia, wzbudzenie zaciekawienia daną tematyką,
wprowadzenie poczucia wspólnoty grupowej. Podkreślić tu należy, że w
zaangażowanej w pracę grupie wzrasta jej twórczość, rodzi się więcej pomysłów,
które następnie są wymieniane między uczestnikami. Cała grupa staje się
bardziej pomysłowa, niż pojedyncza jednostka. Jednak żeby taki poziom pracy i
zaangażowania osiągnąć należy stworzyć odpowiedni klimat grupy. Zdecydowanie
nie wystarczy podzielić klasę na kilka zespołów, wyznaczyć w każdej lidera,
zadać problem do rozwiązania i oczekiwać efektów. W takiej sytuacji
najprawdopodobniej w każdej grupie jedyną aktywną osobą będzie jej lider, a
reszta spędzi czas na zupełnie innych rzeczach w ogóle nie związanych z
lekcją lub po prostu będą się nudzić. Ważne jest wspomniane wcześniej
zaciekawienie problemem, a także dobre samopoczucie każdego ucznia. Powinni oni
bowiem czuć się akceptowanymi przez siebie nawzajem niezależnie od tego co
mówią, wymyślają, czy robią. Stwarzając jak najlepsze warunki do efektywnej
nauki, nauczyciel pobudza dodatkowo chęć rozwijania zainteresowań. W związku z
tym na pewno jasno muszą być sprecyzowane komunikaty, tak by uczniowie
wiedzieli czego się od nich oczekuje.
2. Metody
aktywizujące ucznia do nauki
Drogą
do zdobywania wiedzy oraz skutecznego uczenia się jest motywacja, czyli
potrzeba osiągnięcia określonego celu w wyniku podjęcia stosownych działań.
Motywację można podzielić na wewnętrzną i zewnętrzną. Z wewnętrzną spotykamy
się, gdy determinacja w działaniu wywołana jest np. ciekawością, czy też
odczuwaniem satysfakcji. Zewnętrzną motywacją będzie natomiast ogół czynników
niezależnych od nas, które pobudzają chęć do działania. W szkole uczniowie
spotykają się z bodźcami zewnętrznymi wpływającymi na ich aktywność jak, np.
metody aktywizujące, osobowość nauczyciela, które mogą w znacznym stopniu
wpłynąć na rozbudzanie zainteresowania dana dziedziną, na ambicje, na ukierunkowanie planów życiowych.
Aby
osiągnąć wysokie efekty w nauce młodzież przede wszystkim sama musi chcieć się
uczyć. Odpowiednia motywacja rodzi wewnętrzne przekonanie, że nauka jest ważna
oraz stanowi podłoże do aktywnego działania. Powszechnie wiadomo, że uczniowie
są w sposób naturalny zmotywowani do nauki w warunkach gdy przedmiot jest dla
nich istotny i nie odczuwają na lekcjach lęku czy zagrożenia. W związku z tym
istotne jest rozbudzanie w uczniach zainteresowania przedmiotem, wzmacnianie
jego pożądanych zachowań oraz dostosowanie wymagań do możliwości.
Spory
procent młodzieży ma ponadto problemy z koncentracją. Utrzymanie uwagi przez
ucznia zaczyna być coraz większym wyzwaniem zarówno dydaktycznym, jak i
wychowawczym. Badania psychologiczne dowodzą, że ten problem staje się coraz
większy i dotyczy on również studentów, czy pracowników podczas szkoleń.
Słuchanie dłuższego wykładu, skupienie uwagi na czasochłonnym zadaniu
zaczyna powoli stawać się nieosiągalne, zwłaszcza w pracy z dziećmi. Stąd
konieczność stosowania wielu różnorodnych form i metod, jakie urozmaicą lekcję.
Poza krótkimi
ćwiczeniami wprowadzającymi przed lekcją lub w jej trakcie niezastąpionym jej
punktem są oczywiście metody aktywizujące, jakie mobilizują uczniów do sporego
zaangażowania. Dokonując wyboru odpowiedniej dla danej klasy oraz rodzaju
tematyki aktywizującej metody pracy z nimi, możemy w naturalny sposób wzbudzić
w uczniach zainteresowanie i wciągnąć w proces uczenia się. Nauczyciel musi
pamiętać o tym, by za tempem jakie narzuci grupie nadążali wszyscy. W
przeciwnym razie doprowadzi do rozproszenia uwagi, a to może skutkować zajęciem
się przez niektórych uczniów innymi rzeczami niż lekcja (np. granie na
komórce).
A) Nauczyciel podczas
zajęć ma do dyspozycji ćwiczenia stymulujące procesy myślowe, tzw. ROZGRZEWKI. Zaleca się by były one o
średnim stopniu trudności. Zadania które okażą się zbyt dużym wyzwaniem
zniechęcą uczniów do dalszej pracy. Zachęcające do spekulacji myślowych
ćwiczenia pobudzają natomiast do tworzenia w krótkim czasie wielu skojarzeń, pomysłów,
sentencji, słów. Ponadto wpływają one na giętkość myślenia przejawiającą się
poprzez umiejętność wymyślania jakościowo różnych pomysłów i rozwiązań.
Ponadto obserwuje się u uczniów zmiany kierunku poszukiwań, zdolność
dostosowania metod rozwiązywanych zadań do zmieniających się okoliczności.
Ważną umiejętnością jest oryginalne myślenie, czyli łamanie stereotypów,
sztywnych ram i utartych schematów. Stwarzanie sytuacji w której uczniowie
mogliby dostrzec niekonwencjonalne rozwiązania, ale adekwatne do problemu.
Poniżej zamieszczono przykłady rozgrzewającego ćwiczeń.
Ø Przykład pierwszy:
Uczniów ustawia się w kręgu,
mogą oni stać lub siedzieć. Nauczyciel rozpoczyna grę od słów: „co jest
potrzebne do .........?”
- podróży po Nilu
- lotu balonem
- tańca samby
- zorganizowania bankietu
- napisania książki
- naprawy roweru
Następnie
rzuca się piłeczkę, np. tenisową do dowolnej osoby i prosi
ją by wymieniła jedną potrzebną rzecz do osiągnięcia celu. Następnie
osoba ta rzuca piłeczkę dalej wybranej przez siebie dowolnej osobie. Zasadą
jest, że nie powtarza się już raz wypowiedzianego pomysłu. Po rundach osoba,
która odpowiadała jako ostatnia wymyśla kolejne zadanie.
Ø Przykład drugi:
W
tym zadaniu zaleca się podział uczniów na kilka małych grup. Każda z nich ma
wypisać możliwie najwięcej tytułów: książek, filmów, piosenek w których
występują:
- imiona (np. Jagna, Romeo, Kordian)
- nazwiska (np. P. Toliboski, P. Dulska, P. Wołodyjowski)
- nazwy miast (np. Co się zdarzyło w Las Vegas, Kryminalne
zagadki Nowego Jorku, Dzwonnik z Notre Dame)
- nazwy kwiatów (np. Pierścień i róża, Pan Ibrahim i kwiaty
Koranu, Tajemnica kwiatu paproci)
Ø Przykład trzeci:
Zadajemy
pytanie np. co robi rzeka. Przykładowe możliwe odpowiedzi: meandruje, żłobi
koryto, transportuje, akumuluje, wylewa z koryta. Po przeprowadzeniu jednej
rundy następuje kolejna. Teraz możemy zapytać co robi:
- lodowiec
- prąd morski
- pływy
- gwiazdy
Ø Przykład czwarty:
Prosimy
uczniów siedzących w kręgu by podali po jednej odpowiedzi na pytanie, które
powinny być łatwe, mogą być również zabawne, np.:
- co ma Mahomet do góry
- jak oddzielić ziarna od grochu
- co ma pies do kota
- dokąd nocą lecą sowy
- jak się czesze włosy wiatrem
Ø Przykład piąty:
Zadanie
polega, by podawać jak najbardziej abstrakcyjne odpowiedzi na zadane
pytania z jednoczesnym unikaniem zbliżonych do prawdziwych, np. co by było
gdyby:
- nie było siły Coriolisa
- koty śpiewały
- wszyscy ludzie tyle samo zarabiali
- wakacje trwały 10 miesięcy
- ludzie wraz z wiekiem młodnieli
B) Do jednych z bardziej
skutecznych metod aktywizujących uczniów należy BURZA MÓZGÓW (giełda
pomysłów, fabryka pomysłów). Należy
ona do metod pobudzających kreatywne myślenie między innymi przez prowadzenie
otwartej dyskusji dydaktycznej. Dzięki temu nauczyciel ma szansę zaangażować do
pracy wszystkich uczniów, których zadaniem jest tworzenie listy pomysłów na
rozwiązanie określonego problemu oraz ich modyfikacja. Kolejnym atutem tej
metody, jest kształtowanie kreatywnego myślenia. Zespół otrzymuje też w krótkim
czasie wiele różnych rozwiązań danego problemu. Metoda powinna przebiegać w
trzech etapach:
a)
zgłaszanie pomysłów,
b)
wymiana poglądów, ich analiza
c)
selekcja właściwego rozwiązania do zadanego problemu poprzez zastosowanie
ich w konkretnej sytuacji.
Nauczyciel jest osobą
zadającą problem o różnych możliwych rozwiązaniach. Wcześniej jednak powinien
on być omówiony, aby uczniowie zrozumieli, co mają robić.
W kolejnym etapie prowadzący udziela głosu uczniom zgłaszającym
rozwiązania problemu, które zapisywane są następnie na tablicy.
Po wyczerpaniu pomysłów klasa wraz z nauczycielem prowadzą dyskusję i
wybierają te najlepsze.
Dużym walorem tej
metody, jest wzajemne modyfikowanie przez uczniów pomysłów swoich kolegów.
Nauczyciel przy posługiwaniu się tą techniką powinien pamiętać, że uczniowie
mają tendencje do nadmiernej samokrytyki często uważają, że ich pomysł nie
zasługuje na uwagę, są nieśmiali, niektórzy mogą również wolniej kojarzyć
i z tego powodu wykazywać bierność na lekcji. Pod uwagę należy również
wziąć uczniów z silną osobowością, którzy mogą nie pozwalać dojść innym do
głosu.
Fundamentalne w tej
metodzie jest uwzględnianie każdego pomysłu, nawet bardzo abstrakcyjnego, ponieważ
istotą jest ich ilość, niekoniecznie jakość. Uczniowie mają inspirować siebie
nawzajem, a nauczyciel zapisuje każde rozwiązanie, by poddać je następnie
modyfikacji przez wspólna dyskusję. Należy pamiętać, by nie krytykować
pomysłów, nie komentować ich i nie sugerować rozwiązania. Poprzez tą metodę
nauczyciel szansę zaangażować do pracy wszystkich uczniów, pobudzić ich
kreatywne myślenie, wpłynąć na lepsze zapamiętanie faktów zaprezentowanych na
lekcji. Metoda ta dobrze się sprawdza do powtórzenia omówionych wcześniej
zagadnień lub jako wprowadzenie do zajęć.
C) Kolejną godną polecenia metodą aktywizującą jest DRAMA. Należy
do nietypowych metod, a polega na wchodzeniu w określone
fikcyjne role, których celem jest kreowanie rzeczywistości. Fundamentem dramy
jest odegranie wymyślonych scen przez kilka osób przy użyciu swojego ciała,
gestów, głosów. Zatem wymaga od uczniów zaangażowania swoich emocji i
przedstawienia ich.
Poprzez odwoływanie się
do indywidualnych cech każdego ucznia DRAMA rozwija pożądane cechy osobowości,
samodzielne myślenie oraz kreatywność. Ponadto uczniowie rozwijają swoją
aktywność emocjonalną, ponieważ rozpoznają, wyrażają, a także potrafią nazwać
emocje, wiedzą co koledzy z klasy przeżywają. Odgrywanie scenek, czyli
wcielenie się w daną rolę w wybranym temacie daje bowiem możliwość
przeżycia sytuacji. Uczestnicy tej metody dzielą się swoimi spostrzeżeniami,
samodzielnie szukają własnych rozwiązań i dokonują ich wyboru. Metoda
rozwija również wyobraźnię, koncentrację i spontaniczność.
D) Na uwagę zasługuje
również metoda MAPY POJĘCIOWEJ (zwanej również mapą
mentalną, myśli, pamięci). Metoda polega na zwizualizowaniu problemu za
pomocą schematów, rysunków, symboli, wycinków, haseł, itp. Najkorzystniej posłużyć
się nią w celu usystematyzowania wiedzy, czy podsumowania wiadomości, lub
zdefiniowania jakiegoś problemu. Narzędziami wykorzystywanymi do jej realizacji
są mazaki, kredki, kolorowe kartki, arkusz dużego papieru. Nauczyciel podaje
problem do zdefiniowania, np. co to jest krajobraz naturalny. Uczniowie
otrzymują kolorowe kartki, by mogli nanieść na nich swoje skojarzenia w formie
graficznej i przykleić na arkusz papieru. Klasę można podzielić na grupy,
wówczas powstanie kilka plakatów. Należy pamiętać aby główny problem został
umieszczony w środku plakatu, a skojarzenia, wokół niego. Następnie, do zamieszczonych
skojarzeń, należy dodawać powiązane z nimi aspekty. Po zakończonej pracy
wieszamy plakaty w widocznym miejscu i oddajemy głos ich wykonawcom.
Metoda MAPY PAMIĘCIOWEJ
kształtuje umiejętność samodzielnego wyszukiwania informacji, operowania
wcześniej poznanymi pojęciami, pogłębia zainteresowanie wspólną sprawą. Ponadto
uczestnicy uczą się prowadzenia dyskusji oraz polemiki, a także twórczego myślenia
oraz rozwijają umiejętność budowania struktury wiedzy i tworzenia powiązań
między zjawiskami.
E) Kolejną metodą, która łączy pracę zespołową z indywidualną jest METODA
KULI ŚNIEGOWEJ. Sprawdza się dobrze, np. przy tworzeniu definicji. Jej
fundamentem jest przejście od pracy indywidualnej do grupowej. Pracę z uczniami
należy rozpocząć od wyznaczenia im zagadnienia, które samodzielnie opracują.
Uczniowie korzystają przy tym z różnych materiałów. Kolejnym etapem w tej
metodzie jest zapisanie osiągniętych przez uczniów efektów oraz połączenia ich
w pary aby wymienili między sobą swoje osiągnięcia. Następnie łączy się
uczestników w grupę czteroosobową, a potem w ośmioosobową i
dwunastoosobową. Wszystkie wyniki są zapisywane i prezentowane
na forum klasy. Metoda ta mocno angażuje uczniów do pracy.
F) Specyficzną metodą aktywizującą, jest LINIA CZASU. Przy
jej wykorzystaniu można zwizualizować problem ukazujący następstwa czasowe.
Ideą tej metody jest zaznaczenie na długiej linii lub na arkuszu papieru zdarzeń
uporządkowanych chronologicznie. Metodę dodatkowo uatrakcyjnia opis tych
zdarzeń, zdjęcia ulokowane na linii pod datą czy okresem, który tam
zamieszczamy. Metodę tą można wykorzystać prawie na wszystkich przedmiotach np.
historii, biologii, czy geografii (przykładowo z tematu „Dzieje Ziemi”, gdzie uczniowie
poznają wydarzenia, które wystąpiły wiele tysięcy lat temu, w różnych
przedziałach czasowych). Przy pomocy tej metody w przejrzysty i atrakcyjny
sposób można zaprezentować fakty.
G) Dużym wyzwaniem zarówno
dla uczniów jak i nauczyciela jest METODA PROJEKTU, zaliczana
bardziej do metod praktycznych, aniżeli do aktywizujących. Opiera się ona na
samodzielnej realizacji zadanego przez nauczyciela problemu, który obejmuje
większą ilość materiału. Uczniowie, najczęściej w grupach a rzadko
indywidualnie, poszukują rozwiązań, mogąc przy tym konsultować się z
nauczycielem.
W
metodzie tej nauczyciel powinien jasno określić cele i metody pracy, wyznaczyć
termin zakończenia projektu oraz osobę będącą odpowiedzialną za jego
realizację. Wyniki projektu powinny być zaprezentowane na forum klasy. Bez
względu na rodzaj metody, czy to projekt badawczy związany z rozwojem wiedzy i
umiejętności, czy jako akcja w środowisku lokalnym, przebiega ona w takich
samych etapach: określenie zadań i tematu dla grupy, jasno wyznaczone cele i
metody, wyznaczony termin zakończenia całego projektu, wyznaczenie osób
odpowiedzialnych za jego realizację, wskazanie źródeł z jakich uczniowie
powinni korzystać do poprawnego wykonania projektu, ocena uczniów.
METODA
PROJEKTU uczy samodzielnej pracy, odpowiedzialności, pozyskiwania informacji
z różnych źródeł, a także podejmowania decyzji i samooceny. Jeżeli projekt
jest pracą grupową, wówczas uczniowie mają szansę kształtowania umiejętności
rozwiązywania konfliktów w grupie, przedstawiania własnych opinii, wypracowania
konsensusu, prowadzenia dyskusji.
H) Metodą nieco rzadziej
wykorzystywaną w polskich szkołach jest METAPLAN, czyli dyskusja
dydaktyczna, poprzez którą można ocenić określoną sytuację. Najkorzystniejsze
efekty osiąga się, prowadząc ją w kilkuosobowych grupach. METAPLAN oparty jest
na dyskusji nad problemem, a potencjalne jego rozwiązania zapisywane są na
kolorowych kartkach przypinanych do tablicy. Do jego przeprowadzenia niezbędna
będzie wspomniana już tablica oraz kolorowe kartki. Metoda przebiega
następującymi etapami:
- zadanie problemu,
rozdanie kolorowych kartek, przygotowanie arkusza papieru,
- przeprowadzenie
potencjalnych rozwiązań problemu metodą burzy mózgu,
- wyłonienie
najlepszych rozwiązań problemu,
- dokonanie podziału
klasy na kilkuosobowe zespoły które pracują nad rozwiązaniem kolejnego
problemu i tworzą swoje plakaty,
- prezentacja na
forum klasy plakatów poszczególnych grup,
- wnioski.
Dużą zaletą tej metody
jest bodziec wizualny wpływający na lepsze zapamiętanie i zrozumienie
omawianych treści. Ponadto uczniowie są niejako zwolnieni z prowadzenia
notatek, dzięki czemu większą uwagę mogą poświęcić na prowadzeniu dyskusji oraz
celu lekcji. Metoda również wpływa na większą aktywność oraz twórcze myślenie.
Ponadto uczniowie doświadczają wpływu indywidualnej pracy na wynik końcowy
całego zespołu.
I) Kolejną metodą opartą na dyskusji jest METODA PRZYPADKÓW. Polega
ona na analizie zdarzeń ujętych na taśmie do odsłuchania lub na piśmie.
Zadaniem uczniów jest wyszukanie najlepszego rozwiązania omawianego problemu,
do którego można dochodzić również poprzez zadawanie licznych pytań, na które
nauczyciel odpowiada uczniom. W kolejnym etapie powinni oni odpowiedzieć na
pytanie, jakie podjąć działania aby zaistniały problem więcej się nie wydarzył,
a także zaproponować najlepsze jego rozwiązanie.
Istotą tej metody jest
również fakt, iż uczniowie muszą wykorzystywać do rozwiązania problemu wiedzę,
którą do tej pory nabyli w nowych dla nich warunkach. Pamiętać należy aby,
sytuacja nad którą pracuje zespół była jak najlepiej opisana oraz zostały jasno
nakreślone zasady pracy.
Zaletą METODY PRZYPADKÓW
jest wykształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem, zadawania rzeczowych
i właściwych pytań, twórczego myślenia, a także poszukiwania możliwie
najlepszych rozwiązań. Ponadto uczniowie nabywają umiejętność posługiwania się
swoją wiedzą w praktyce, poszukiwania informacji, prowadzenia dyskusji oraz
polemiki.
J) Inną aktywizującą metodą jest DYSKUSJA DYDAKTYCZNA,
będąca formą wymiany informacji, czy wiedzy pomiędzy nauczycielem a uczniami,
lub między uczniami. Metoda ta należy do najstarszych i najczęściej stosowanych
w polskich szkołach. Opiera się na otwartej dyskusji nad określonym problemem, wymianą
informacji, spostrzeżeń, skojarzeń oraz poglądów na jego temat. Należy do
metody problemowej, której przewodniczy nauczyciel. Przebiega ona etapowo,
a mianowicie nauczyciel nakreśla grupie problem, następnie prowadzi
dyskusję, a w końcowym etapie podsumowuje wnioski.
Stosowanie DYSKUSJI
posiada spore walory dydaktyczne i wychowawcze, uczy bowiem kultury prowadzenia
otwartej polemiki, wymiany myśli oraz słuchania wypowiedzi innych. Kształtuje
umiejętność trafnego i rzeczowego zadawania pytań.
K) Jedną z lepiej sprawdzających się form pracy z uczniami jest METODA
ZABAWY I GRY DYDAKTYCZNEJ. Nauczyciel powinien w taki sposób opracować
temat, by możliwe było połączenie dobrej zabawy z walorami dydaktycznymi i wychowawczymi.
Metoda kształtuje umiejętność dostosowywania się do reguł i zasad, uczy
współpracy w grupie, integruje zespół. Nauka przez zabawę należy do
bezstresowych metod w której uczniowie są rozluźnieni, chętnie aktywnie
uczestniczą w zadaniach.
W
systemie edukacji metody aktywizujące wydają się odgrywać kluczową rolę w pracy
z uczniem. Stymulują ich aktywność i zaangażowanie na lekcji lub podczas
określonego zadania (np. projekt). Dają również możliwość nauki przez zabawę co
uatrakcyjnia zajęcia, wpływa na bezstresowe i łatwiejsze przyswajanie wiedzy.
Ponadto, metody aktywizujące uczą pracy i współdziałania w zespole, zasad fair
play, komunikowania się, organizowania, stosowania wiedzy i umiejętności w
praktyce. Dobra metoda nie tylko sprzyja utrzymaniu
przyjaznej atmosfery, ale w wykształceniu w młodzieży pewności siebie i
przekonania, że potrafią się uczyć jest podanie przykładów technik przyswajania
wiedzy i zapamiętywania, które mogą okazać się najlepszymi do uczenia
zagadnień z omawianego tematu. Ważny jest również sposób nauczania,
a najlepsze efekty osiąga się, gdy wiedzę przekuje się stopniowo i odwołuje do
niej na kolejnych lekcjach. Zagadnienia przekazywane w stylu warstwowym
zniechęcają uczniów do nauki. Muszą oni bowiem opanować od razu cały materiał i
to w poczuciu presji. Niezbędne jest również urozmaicanie lekcji, wprowadzanie
ciekawych elementów, tak by nie była ona nudna i monotonna. Można np. połączyć
różne metody ze sobą – wprowadzić do tematu i przybliżyć istotę problemu krótką
pogadanką, następnie omawiane zjawiska przedstawić za pomocą prezentacji
multimedialnej, filmu, po czym zadać kilka krótkich ćwiczeń do samodzielnej
pracy, omawiając je następnie wspólnie z całą klasą.
3. Metody
umożliwiające samopoznanie ucznia, za pomocą których wspierają proces nauki
Poza
sposobami i metodami aktywizacji uczniów, warto dowiedzieć się więcej a w
zasadzie uświadomić wychowankom ich budowę od strony biologicznej. Coś,
czego często oni sami o sobie nie wiedzą, a co może być kluczowe dla zrozumienia,
z jednej strony pewnych dysfunkcji, z drugiej łatwości w nabywaniu wiedzy z
danego przedmiotu, a mianowicie:
a) typy osobowości,
b) podział półkul
mózgowych,
c) style uczenia się.
ad. a) Typy osobowości.
Już ponad
tysiąc pięćset lat temu, grecki lekarz, Hipokrates, wyodrębnił cztery typy
temperamentów człowieka, jakie składają się na osobowość. Stwierdził, iż
ludzie dzielą się z jednej strony na ekstrawertyków (otwartych na świat) i
introwertyków (zamkniętych w sobie), z drugiej, są stabilni emocjonalnie bądź
neurotyczni. Ujmując te cztery przesłanki opisał cztery temperamenty: choleryka,
sangwinika, flegmatyka i melancholika.
Do
podobnych wniosków doszli również szwajcarski psychiatra Carl Gustav Jung,
który przyporządkował typom osobowości odpowiednie kolory, oraz współczesny
amerykański psycholog William Marston, jaki także wyodrębnił cztery typy
osobowości człowieka, zwane, od pierwszych liter, modelem DISC:
Ø D – Dominant (Dominujący) / Hipokrates’ owski
Choleryk
Ø I – Influencing ( Inicjatywny) / Sangwinik
Ø S – Steady (Stały) / Flegmatyk
Ø C – Compliance ( Krytyczny) / Melancholik
DOMINANT(Choleryk)– jest zadaniowy, impulsywny, urodzony dowódca,
dobrze deleguje zadania, nie jest relacyjny (chyba, że widzi korzyść ze
współpracy) ale mocno ukierunkowany na postawione cele, lubi rządzić, często
rywalizuje, potrzebuje niezależności, często bardzo skuteczny. Jeśli nie jest
efektywny – idzie po trupach do celu, byle wygrać za wszelką cenę.
Najlepsze
funkcje to dyrektor, prezes, właściciel firmy.
INICJATYWNY (Sangwinik) – niestresujący, kreatywny, szybko wymyśla
rozwiązanie, dobry dowódca ale czasem chaotyczny, najbardziej ceni sobie
relacje z innymi ludźmi. Kiedy ma silną
motywację, działa bardzo szybko i wtedy ciężko go dogonić. Natomiast jeśli
straci motywację, to najchętniej rzuciłby wszystkim od razu albo oddelegował
zadanie komuś. Lubi wyzwania i nowe cele.
Role
zawodowe to coś związane z człowiekiem. Najlepsze zawody to nauczyciel, HR,
socjolog, psycholog, sprzedawca. Lubi przekazywanie wiedzy, osoba do wymyślania
zadań na zasadzie ja to wymyślę a wy to opracujcie. Kiedy dostaje zadanie do
wykonania - dyskutuje, zadaje pytania, dlaczego tak, a nie inaczej. Nie lubi
jak mu się mówi co ma robić. Empatyczny, rozumie czyjeś uczucia, potrafi je wychwycić
i doskonale się w nie wczuć, socjalny. Z założenia wszystkich lubi. Dba głownie
o akceptację.
STAŁY (Flegmatyk) – najlepszy pracownik biurowy, nie dyskutuje, robi.
Spokojny, lubi mieć wszystko poukładane, ciuchy w kostkę, oszczędności na
czarna godzinę. Lubi poczucie bezpieczeństwa, poukładania. Planuje i
zabezpiecza się ale z drugiej strony narzeka, boi się przyszłości. Nie lubi
zmian. Zamknięty w sobie.
Osoba
taka częściej godzi się na niższe wynagrodzenie za gwarancję zatrudnienia.
Bardzo dobrze pracuje w grupie. Chce być niezbędna dla otoczenia, pomocna, nie
lubi komplementów, zawstydzają ją.
KRYTYCZNY(Melancholik)– ma wysoko postawione standardy jakości, dokładny,
z szeroką wiedza, grzeczny, poważny, zamknięty w sobie. Dedukuje, stara się unikać
błędów co jest mocno stroną. Minusy – za długo się zastanawia. Grzeczny,
dokładny, taktowny, nie lubi kiedy ktoś podważa jego kompetencje. Nie trzeba go
kontrolować z dokładności ale na pewno z czasu.
Najlepsze
role: informatyk, lekarz, księgowa, prawnik, analityk itp.
Większość
osób jest mieszanką różnych typów temperamentu, lecz w tym połączeniu zawsze
jeden wyróżnia się najbardziej.
Mając
świadomość powyższego podziału, uczeń łatwo pozna swój temperament, co da
odpowiedź na wiele pytań, związanych z jego zachowaniem oraz ułatwi wybór
dalszej ścieżki zawodowej, a co za tym idzie, skupienie na przedmiotach, z
którymi łatwiej sobie radzi. Ponadto, znajomość typów osobowości pozwala
odróżniać jedne osoby od drugich oraz zrozumienie ich postepowania,co pozwala
uniknąć wielu konfliktów.
ad. b) Podział półkul
mózgowych.
Większa
część ludzi charakteryzuje się nierówną aktywnością półkul mózgowych. Mimo, że
obie ze sobą stale współpracują, i w idealnej sytuacji są aktywne w tym samym
stopniu, jedne osoby mają lepiej rozwiniętą lewą, inne prawą półkulę.
Ten nierówny podział dominacji jednej części mózgu nad drugą kształtuje się już
w dzieciństwie i wywołuje różne predyspozycje, gdyż każda półkula odpowiada za
inne aktywności i obszary, które są do niej przypisane.
Lewa
półkula mózgowa odpowiedzialna jest za ośrodek mowy, pisanie, liczenie,
myślenie analityczne, logiczne i racjonalne, szczegóły, liczby i konkrety,
dokładność i terminowość. Osoby z lepiej rozwiniętą lewą półkulą lubią
rozwiązywanie zadań matematycznych, rachunkowość i inne przedmioty ścisłe.
Prawa
półkula natomiast steruje myśleniem globalnym, marzeniami, wyobraźnią,
emocjami, uczuciami, intuicjom, rytmem i barwami. To ona pomaga artystom,
muzykom, fotografom, grafikom i wszelkim osobom, gdzie wymagana jest szeroka
kreatywność.
Poprzez
odpowiednie ćwiczenia i czynności można jednak stymulować poszczególne półkule,
co przynosi korzyści w rozwoju nowych zdolności a przede wszystkim usprawnia
działanie mózgu i opóźnia jego starzenie, ułatwia naukę, koncentrację oraz
nabywanie nieznanych do tej pory umiejętności. Ćwiczenia pobudzające mózgu
do działania dają możliwość połączenia wiedzy z umiejętnością wyrażania i
przetwarzania poszczególnych informacji. Dzieję się to poprzez wzmocnienie dróg
nerwowych.
Przykładowe:
Ø Ruchy
naprzemienne
W tym ćwiczeniu należy kolejno dotykać raz jedną, raz drugą ręką,
przeciwległej nogi. Powinno być wykonywane przez minutę powoli, z równomiernym
oddechem, nachyleniem się, a potem wyprostem.
Ø Leniwe
ósemki
Podczas tego ćwiczenia człowiek kreśli w powietrzu obiema rękoma symbol nieskończoności. Wówczas
aktywizuje się jednocześnie prawe i lewe pole widzenia.
Ø Rysowanie
oburącz
Ćwiczenie doskonalące zdolność poczucia kierunku , orientacji i w
przestrzeni w odniesieniu do ciała, angażujące duże mięśnie ramion oraz braków.
Ø Krążenie
szyją
Ćwiczenie to rozluźnia mięśnie szyi, wzmacnia słyszenie obuuszne oraz
widzenie obuoczne. Polecane jest przed przystąpieniem do czytania lub pisania.
Ø Kołyska
Poprzez masaż tylnych mięśni ud oraz pośladkowych sprawia, że mięśnie
dolnej części pleców zostają rozluźnione. To odblokowuje nerwy kulszowe
zablokowane siedzeniem przez długi czas. Ważne jest, aby kręgosłup w części
lędźwiowej został uwolniony i miał swobodę ruchu. Wówczas mózg wraz z
pozostałymi zakończeniami centralnego układu nerwowego aktywizują się.
Ćwiczenie należy wykonywać w pozycji siedzącej. Stopy należy unieść i kołysać
biodra raz w jedną, raz w druga stronę.
Ø Sowa
Ćwiczenie to wpływa na jakość wzroku, słuchu, koncentracji, pamięci oraz
zdolności odwracania głowy. Należy wpierw nacisnąć bark aby rozluźnić szyję.
Następnie, nabierając powietrza, powoli odwracamy głowę w prawo, i wypuszczać,
odwracając w lewo.
Ø Zginanie
stopy
Przywraca naturalne napięcie mięśni, ścięgien stóp i podudzi,
spowodowanego stresem. Kładziemy sobie stopę na udzie i powoli zginamy ją i
prostujemy.
Ø Luźne
skłony
Podczas tego ćwiczenia człowiek siedzi wygodnie, krzyżując nogi, a
następnie wyciąga się do przodu. Następuje rozluźnienie napięcia mięśni
miednicy i bioder, poprzez wykorzystanie zmysłu grawitacji oraz równowagi.
Ø Wypady
Wypady są ćwiczeniem rozluźniającym grupę mięśni biodrowo-lędźwiowych.
Napięcie tych mięśni z powodu zbyt długiego siedzenia lub stresu ogranicza
ruchy i giętkość ciała, przez co następuje blokada kości krzyżowej i skracanie
oddechu. Stajemy w rozkroku , zginamy jedną nogę w kolanie i staramy się
przenieść ciężar ciała na drugą nogę, i tam na przemian.
ad. c) Style uczenia
się.
Kolejną
informacją dla ucznia jest styl w jakim najlepiej się czuje, by nabywać informacje.
Im więcej o sobie odkryje, tym łatwiej będzie nauczycielowi indywidualizować
proces dydaktyczny.
Wyróżnia się cztery
główne style uczenia się:
Ø WZROKOWIEC
–
- „lubi
czytać, patrzeć, rysować
- lepiej
zapamiętuje informacje zapisane na papierze od tych zasłyszanych
- ma
dobre poczucie kierunków i równowagi
- ma
lepsze poczucie przestrzeni niż czasu
- słów
i poprawnej pisowni lepiej się uczy, gdy je widzi
- woli
czytać niż słuchać wykładu nauczyciela
- jest
zorganizowany
- woli
oglądać niż mówić czy słuchać
- lepiej
zapamiętuje twarze niż imiona
- łatwo
rozprasza się w hałasie
- preferuje
sztuki wizualne
- łatwo
zapamiętuje szczegóły, w tym kolory oraz układy przestrzenne”
(źródło:http://www.edulider.pl)
„Sposoby na pobudzenie wzrokowca do
nauki:
ü Na zajęciach
wykorzystuj obrazy, zdjęcia, mapy, wykresy, diagramy, prezentacje PowerPoint
ü Wybieraj te
podręczniki do nauki, które są bogate w formy graficzne
ü Zachęcaj
ucznia do korzystania z zakreślaczy w czasie robienia notatek, powtórek,
przygotowań do testów
ü Obrazami i
słowami kluczowymi ubogacaj wskazówki ustne
ü Mniej mów,
więcej pokazuj
ü Posługuj się
różnymi kolorami zapisując informacje na tablicy
ü Pliki audio
zastępuj filmami (zdjęcia i kontekst pozwolą lepiej zrozumieć treść usłyszaną)
ü Zachęcaj do
indywidualnego oglądania filmów edukacyjnych online
ü Przygotuj
zagadki słowne np. krzyżówki polegające na wyszukiwaniu słów (oprócz
wizualizacji na wzrokowca działa również słowo pisane)”(źródło: http://www.edulider.pl)
Ø SŁUCHOWIEC
- „Lubi
samodzielnie głośno czytać
- Nie
boi się udzielać odpowiedzi ustnych, lubi wypowiadać się publicznie
- Jest
dobry w wyjaśnianiu
- Pamięta
imiona i twarze
- Zwraca
uwagę na efekty dźwiękowe występujące w filmach
- Lubi
muzykę
- Czyta
powoli
- Dobrze
działa w grupie
- Nie
może milczeć przez dłuższy czas
- Najbardziej
lubi ustne relacje
- Myśli
na głos, śpiewa lub nuci
- Szybko
uczy się wierszy, rymowanek, piosenek
„Sposoby na pobudzenie słuchowca do
nauki:
ü Zachęć
ucznia do korzystania ze słownych skojarzeń do zapamiętywania faktów
ü Wykorzystaj
rytm, stukanie, klaskanie, piosenki
ü Zachęcaj do
oglądania filmów
ü Wykorzystuj
na lekcjach pliki audio
ü W trakcie
zajęć zachęcaj uczniów do powtarzania swoimi słowami omawianych kwestii
ü Proponuj
naukę poprzez głośne powtarzanie materiału, tworzenie monologów
ü W trakcie
zajęć stosuj ustne prezentacje, pisemne instrukcje zadań łącz z relacjami
ustnymi
ü Zachęcaj do
udziału w dyskusjach grupowych
ü Daj uczniowi
więcej czasu na odczytanie fragmentu tekstu biorąc pod uwagę fakt, że czyta on
wolniej
ü W czasie
wykładu moduluj głos kładąc nacisk na kwestie najistotniejsze.”(źródło:
http://www.edulider.pl)
Ø KINESTETYK
- „Pamięta to, co samodzielnie
wykonał, nie to co zobaczył czy usłyszał
- Używa ciała i zmysłu dotyku, by
poznać świat wokół siebie
- Lubi emocje i ruch
- Stawia na aktywność fizyczną,
często uprawia sport np. bieganie, lubi chodzić na spacery
- W czasie rozmowy aktywuje różne
części swojego ciała, żywo gestykuluje
- Zazwyczaj lubi taniec
- Nie lubi czytać ani słuchać
- W trakcie zajęć wierci się,
ciężko jest mu usiedzieć w jednym miejscu przez dłuższy czas
- Ma dobre poczucie czasu i ruchu
ciała
- Lubi porównywać różne rzeczy
- Wykazuje zdolności dekoracyjne,
w pracy z narzędziami czy w naprawach
- Nieporządek to jego żywioł
- Jego wyobraźnię uruchamia ruch
·
Jest mało odporny na wpływ otoczenia”(źródło:
http://www.edulider.pl)
„Jak
zmobilizować kinestetyka do nauki:
ü Używaj
na lekcjach obiektów fizycznych np.modeli
ü Zachęcaj
ucznia do korzystania z fiszek w trakcie nauki (można je dotknąć i przenieść,
co ułatwia kinestetykowi proces nauki)
ü W
edukacji wczesnoszkolnej stosuj modelinę, puzzle, drewniane litery, globusy,
mapy
ü Zachęcaj
do pisania i rysowania na dużych arkuszach papieru, gdyż to także jest
aktywność fizyczna
ü W
miarę możliwości wykorzystuj odgrywanie scen i gry w czasie lekcji
ü Przeprowadzaj
na lekcji eksperymenty i zajęcia laboratoryjne
ü Organizuj
wycieczki pozaszkolne
ü Mobilizuj
ucznia do samodzielnego przygotowywania projektów
ü Rób
przerwy w czasie nauki, proponuj naukę w krótkich blokach czasowych
ü Zachęcaj
do nauki w czasie aktywności fizycznej: biegania, jazdy na rowerze itp.”
(źródło: http://www.edulider.pl)
Z
kinestetyków można wyróżnić DOTYKOWCÓW
(CZUCIOWCÓW), u których dominuje zmysł dotyku.
Nauczyciel
przed zaplanowaniem lekcji powinien przemyśleć w jaki sposób pobudzić
wyobraźnię uczniów, które zagadnienia w przygotowanych materiałach są
najistotniejsze, jakie zastosować techniki przekazu uwzględniając znane
powszechnie typy jak: kinestetyk, wzrokowiec, słuchowiec. Przypomnijmy, że do
typu wzrokowca łatwo dotrzeć za pomocą obrazków (np. schematy, plansze, filmy),
pokazu (np. doświadczenia), obserwacje. Typ słuchowca znakomicie czuje się w
dyskusji i woli mówić aniżeli pisać, nie krępują go również wystąpienia
publiczne. Dlatego też można zaangażować go do metody nauki poprzez dramę.
Kinestetyk natomiast najlepiej przyswaja wiedzę poprzez dotyk, ruch.
Zapamiętuje to co sam wykona, a zatem świetnie sprawdzi się przy wykonywaniu
plakatów, czy projektów.
Pedagog
musi pamiętać, że w klasach spotykają się wszystkie omówione wyżej typy.
Przeprowadzenie lekcji z ich uwzględnieniem jest sporym wyzwanie, również dla
nauczyciela z wieloletnim stażem. Powinniśmy stosować testy diagnostyczne,
nieustannie obserwować uczniów i trafnie dopasowywać metody pracy, które w
miarę potrzeby ulegałyby modyfikacji oraz zmianie. Stopień opanowania materiału
zależy od zastosowanej metody pracy i aktywności ucznia na zajęciach.
Pamiętajmy również, że ucząc się zapamiętujemy 10% z tego co słyszymy, 20% z
tego co widzimy, 40-50% z tego o czym rozmawiamy i aż 90% z tego co sami
robimy, przeżywamy. Najlepsze efekty osiągniemy zatem stosując różnorodne
metody i techniki aktywizujące. Rozwijają one samodzielne myślenie oraz działanie,
a ponadto uczeń ma szansę pełnić rolę, np. lidera zespołu, czy sekretarza.
Internet
oferuje szeroki wybór testów, jakie warto z uczniami przeprowadzić,
sprawdzających zarówno aktywność półkul mózgowych, jak i style uczenia się, np.
wzrokowcy z dominującą lewą półkulą, słuchowcy z bardziej rozwiniętą prawą
półkulą, itp.. Co więcej, uczeń ma możliwość dowiedzieć się jakie warunki są
sprzyjające dla danego typu, jak postępować by zwiększyć efektywność skupienia
na lekcji i wykluczyć czynniki dla niego niekorzystne.
4. Zastosowanie
mnemotechnik
Mnemotechniki to ogół sposobów pomagających zapamiętywanie
informacji. Człowiek stosując je, uczy się w krótszym czasie, a poziom
koncentracji wzrasta. Dzieje się to, gdyż technika ta uruchamia obie półkule
mózgowe. Metody mnemotechniczne umożliwiają proste zapamiętywanie długich zdań,
haseł, numerów czy list.
Podział mnemotechnik :
a) Mnemotechniki
proste:
v Akronimy – „skrótowce to jedne z najpopularniejszych technik
pamięciowych.” Jest to sposób, polegający na zapamiętaniu liter słów
istniejących lub, które stworzymy.
Dzielą się na:
Ø Akronimy
znaczące – posiadają znaczenie,
np. „HOMES (ang. domy) - lista wielkich jezior Ameryki Północnej: Huron,
Ontario, Michigan, Erie, Superior;
Ø Akronimy
nieznaczące – nowoutworzone,
np. „KOSDKP okres paleozoiku: Kambr, Ordowik, Sylur, Dewon, Karbon, Perm.
v Metoda
pierwszych liter – składa się
na nią stworzenie zdania, w którym pierwsze litery każdego słowa posiadają
poszczególne znaczenie, np. podczas zapamiętywania najdłuższych rzek świata:
Mój Hubert Nie Jada Arbuzów (Missisipi-Missouri, Huang He, Nil, Jangcy, Amazonka) lub „Lecą Cegły Dom Murują
– pierwsze litery wyrazów w tym zdaniu reprezentują cyfry rzymskie: L-50,
C-100, D-500, M-1000.
v Rymowanki,
wierszyki – skierowana głównie do
dzieci, które szybciej zapamiętują dzięki rytmowi oraz melodii. Na przykład
podczas nauki kierunków geograficznych:
„W lewej ręce zachód mam,
A wschód w ręce prawej!
U góry północ, w dole południe,
I już kierunki świata umiem cudnie!”
v Cyfry
reprezentowane przez słowa –
umożliwia zapamiętywanie ciągów liczb, dzięki zdaniu, w którym cyfra znajduje
odzwierciedlenie w ilości liter poszczególnego słów. Na przykład: „Kto (3) z
(1) woli (4) i(1) myśli(5) zapragnie (9) Pi(2) spisać(6) cyfry(5), ten(3)
zdoła(5)” – zaszyfrowanie liczb Pi.
b) Pałac pamięci – prawdopodobnie najstarsza mnemotechnika, dzięki
której zapamiętujemy poprzez skojarzenia w wyobraźni z miejscami w otoczeniu
prawdziwym lub wymyślonym. Najbardziej pomocna metoda, gdy dużą rolę odgrywa
kolejność.
v Metoda
umiejscawiania – elementy do
zapamiętania, które poprzez wyobraźnię lokujemy w dowolnym miejscu. W ten
sposób kojarzymy je z przedmiotami, mieszczącymi się w wybranym przez nas
obszarze. Im lepiej znamy dane miejsce, tym lepiej.
v Spacer
w myślach / łańcuch pamięci – tutaj
zapamiętywanie odbywa się za pomocą skojarzeń, które powinny być kreatywne,
zawierać wyolbrzymienia, barwność, humor, a nawet absurdalność czy wulgarność.
Jest to o wiele prostszy sposób do zapamiętania oraz przypomnienia, gdyż
elementy w wyobraźni łączymy z rzeczami znanymi ludziom na co dzień. Na
przykład, podczas pamiętania listy zakupów (chleb, masło, papryka w proszku)
można ułożyć z zawartych na niej elementów historyjkę: Chleb wyskoczył z
piekarnika, chwycił za kostkę masła i cały się nią wysmarował, aż masło
ściekało po ciepłej jeszcze skórce. Aby dodać sobie koloru cały obtoczył się w
mielonej czerwonej papryce, a że była słodka, z zapałem oblizywał palce.
c). Metoda haków
pamięciowych – bazuje na
utworzeniu listy skojarzeń liczb z elementami przypominające kształt cyfr, tzw.
haków. Łatwiej je zapamiętać jeśli cechuje je humor i abstrakcyjność, są
pozytywne oraz fantastyczne. Najczęściej stosowane haki pamięciowe:
1 –
świeca
2 –
łabędź
3 – serce
4 –
krzesło
5 – hak
dźwigu
6 –
wiśnia
7 – kosa
8 –
bałwan
9 – balon
10 –
rycerz z mieczem i tarczą lub talerz z łyżką
Lista
zawiera dowolną liczbę elementów i dla każdego może być indywidualna. Tę listę
elementów kojarzymy z każdym obiektem haków pamięciowych. Na przykład, chcąc
zapamiętać że na pierwszym miejscu jest herbata, na drugim śmieci a na trzecim
czekolada, wyobrażamy sobie to następująco:
1 (
świeca) – herbata – podgrzewam herbatę w czajniku nad płonącą świeczką;
2
(łabędź) - śmieci – wyławiamy śmieci z jeziora, po którym pływa łabędź;
3 (serce)
– czekolada – z okazji urodzin kupiliśmy jubilatowi czekoladę w kształcie
serca.
d). Główny system
pamięciowy – stworzony przez
Stanislausa Mink von Wannssheina w XVII wieku. Umożliwia zapamiętywać liczby,
numery, daty. Jej zasada głosi, iż „łatwiej jest zapamiętywać obrazy, niż
cyfry.” Sposób ten polega na klasyfikowaniu liczb do poszczególnych spółgłosek
alfabetu fonetycznego, po czym dodajemy dowolne samogłoski wskutek czego
powstają słowa-klucze. Lista cyfr 0-9 z podporządkowanymi spółgłoskami:
„0 – s, z
– z jest pierwszą literą słowa zero, s brzmi podobnie
1 – t, d
– t, d mają jedną pionową kreskę, jak jedynka
2 – n – n
ma dwie pionowe kreski
3 – m – m
ma trzy pionowe kreski i przypomina odwrócone 3
4 – r – r
jest wyraźną głoską w słowie „cztery”
5 – l – L
to symbol rzymskiej liczby 50
6 – j – j
z zawiniętym ogonkiem to lustrzane odbicie 6
7 – k, g
– z dwóch 7 utworzymy K; głoski k, g brzmią podobnie
8 – f, w
– pętelki pisanego f przypominają 8; f, w brzmią podobnie
9 – b, p
– b i p przypominają odwróconą dziesiątkę”
Przykłady
słów-kluczy:
„1 – Duch
2 – Noe
3 – Mysz
4 – Ryz
5 – Liść
6 – Jeż
7 – Kosz
8 – Fa
9 –
Pszczoła
10 –
TeZeusz”
Lista
zakładek może być indywidualna i o dowolnej długości.
e). Metoda
słów-wieszaków- stosowana
jest poprzez użycie znanego zdania jako podstawy do zapamiętywanych elementów,
np. wierszy czy rymowanek. Dzieli się ona na cztery etapy: pierw należy
utworzyć własny zestaw „wieszaków”, po czym go zapamiętać. Następnie
należy je sobie wyobrazić wzrokowo,
biorąc pod uwagę także barwę, absurdalność i szczegóły. Na ostatni etap
składają się ćwiczenia wiązania utworzonych słów z wieszakami, tak jak dzieje
się to w trzecim etapie, jednak tu najważniejsze jest, aby były interaktywne.
Przykłady słów-wieszaków:
„Jeden-jeleń
Dwa-drwa
Trzy-pchły
Cztery-bojery
Pięć-pięść”
5. Inne
działania sprzyjające szybszemu przyswajaniu wiedzy oraz profilaktyce
frekwencji.
a) Metoda
sześciu kapeluszy Edwarda de Bono – polega na przypisaniu uczniom odpowiednich ról w zależności od koloru
kapelusza:
- biały – uczeń w tym kapeluszu podaje fakty, więc
powinien być bezstronny i jak najbardziej obiektywny,
- czerwony – symbolizuje emocje, odczucia,
nieracjonalne i subiektywne oceny,
- czarny – to negatywne ale racjonalne myślenie; uczeń w tym kapeluszu
widzi wady i negatywne skutki, krytykuje, ma pesymistyczne nastawienie do
podjętych decyzji,
- żółty – jest przeciwieństwem czarnego; występuje tu myslenie pozytywne,
widzenie korzyści, entuzjazm,
- zielony – to możliwości, kreatywność, poszukiwanie dobrych rozwiązań,
zmian,
- niebieski – wyciąga wnioski, scalające pozostałe pięć kapeluszy; uczeń
tutaj czuwa nad prawidłowością pracy, ustala kolejność kapeluszy, dyscyplinuje,
porządkuje tematy i wyciąga wnioski.
b) nauka przez zabawę – już w szkole podstawowej dzieci wiedzą, że
ułamków mogą się nauczyć wykorzystując np. klocki Lego; w szkole średniej można
wykorzystać wiele gier edukacyjnych,
przykładowo zagrać w Państwa – miasta (wykorzystując określone definicje,
bądź litery alfabetu) i oczywiście korzystać z zasobów Internetu, który oferuje
ogromna ilość gotowych symulacji, filmów, bajek edukacyjnych i innych narzędzi.
c) praca w parach – idealna do powtórek przerobionego materiału,
krótkiego ćwiczenia przygotowującego do lekcji, wstępu do dyskusji, itp.,
d) debata – idealna, kiedy potrzeba spojrzeć na problem z dwóch
punktów widzenia; uczniowie, podzieleni na zwolenników oraz przeciwników, mają
za zadanie analizę problemu oraz wybór argumentów za i przeciw, przekonując
innych, każdy do swoich racji,
e) poszukiwanie przez uczniów wad i zalet danego zjawiska – jako
wstęp do dyskusji, podsumowanie lekcji, itp.
f)zadanie na początek lekcji – problem do rozwiązania przez
uczniów na samym początku, który może być wstępem do dyskusji lub innych metod,
g) podsumowanie lekcji w formie:
Ø zdań: „Dowiedziałem się, że…”, „ Zdziwiło mnie,
że…”, itp.
Ø kartek, na których uczniowie mogliby odpowiedzieć na
pytanie: „Na dzisiejszej lekcji
poznałem............................................; dowiedziałem się że
….......................................................; zrozumiałem
….........................; mam problem z ….......................................................;”
Ø testu powtórzeniowego, ramach którego każdy
indywidualnie odpowiada na zadane na kartce pytania związane z przeprowadzonymi
zajęciami. Po uzupełnieniu testu, nauczyciel koryguje błędne odpowiedzi.
h) częste wspólne powtórzenia mniejszych partii materiału w formie,
np. powtarzania definicji na głos, systematyzowanie zapisów w zeszytach (np.
przeczytaj sześć tematów wstecz, każdy
sprawdzi czy ma to samo),
i) powtórzenia wiadomości z szerokiego zakresu materiału w formie, np.
- samodzielnego tworzenia przez uczniów testu wyboru (napisz
pytanie a następnie stwórz do niego trzy odpowiedzi ABC, z czego tylko jedna ma
być prawidłowa), uczniowie mogą następnie zamienić się kartkami i rozwiązać
test stworzony przez sąsiada z ławki,
- utworzenia przez uczniów krzyżówki, obejmującej definicje z
danego materiału,
- utworzenia z nauczycielem lub samodzielnie mapy myśli,
grupującej poznany materiał, zwłaszcza, gdy zawiera in wiele punktów i
podpunktów,
- utworzenia ilustracji lub komiksu, jeśli to możliwe, do danego
materiału,
- podkreślenia na kolorowo poszczególnych definicji, lub innym
kolorem osoby, innym daty, jeszcze innym miejsca,
- skonstruowanie słownicza poznanych pojęć – z tyłu zeszytu lub
jako plakat do powieszenia w klasie.
j) warto również angażować uczniów w lekcję bardzo
prostymi, często używanymi sposobami. W praktyce często sprawdzają się
podane poniżej przykłady:
• zwrócić się do wybranych uczniów z prośbą o zabranie głosu,
• poprosić uczniów, by pisemnie na kartce lub zeszycie odpowiedzieli
na określone pytanie, następnie wyznaczonych uczniów poprosić o odpowiedź;
błędną oczywiście należy skorygować, o poprawnych poinformować
• przy zaplanowanej lekcji w parach można przed wprowadzeniem tej metody nie
dopowiedzieć tłumaczonego zagadnienia i polecić jego rozwiązanie w grupie;
pracę w parach można również tak zmodyfikować, aby uczniowie pracujący nad
danym zadaniem wpierw wymienili się swoimi poglądami,
k) Udekorowanie
szkoły tzw. schodami edukacyjnymi, np. z matematyki (tabliczka mnożenia – na każdym schodzie inne
działanie), historii (każdy schód z inną datą), języka polskiego (ciąg schodów
z odmianą przez przypadki) lub obcego (na każdym schodzie inny popularny zwrot
w danym języku).
l) Bogaty w
pozytywne bodźce wystrój klasy, jak np.
v pomieszczenie pomalowane spokojnymi, pastelowymi
barwami
v rozmieszczenie ławek sprzyjające nauce
v zawieszone na ścianach atrakcyjne pomoce naukowe
v w dyspozycji pomoce dydaktyczne, typu: komputer,
rzutnik, magnetofon itp..
ł) Udekorowanie
ścian klasy / szkoły zdaniami motywacyjnymi, typu:
Ø „Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan
nie będzie umiał”
Ø „Wczoraj byłeś nieobecny? Bardzo
nam Cię brakowało!”
Ø „Nieobecni wiele tracą”
Ø „Nieobecni głosu nie mają”
Ø „Pamiętaj! Ponad 50 % nieobecności = NKL
!!!”
Ø „Nie lękajcie się”
m) Nauczyć uczniów stosowania afirmacji, czyli
pozytywnych zdań na swój temat, które słuchacze mogą wypowiadać przed
lekcją, jak również, jak najczęściej, o dowolnej porze dnia.
Przykłady
afirmacji:
ü „Jestem wystarczająco dobry, aby
odnosić sukcesy we wszystkim co robię”,
ü „Uczę się szybko, łatwo i
skutecznie”,
ü „Z łatwością codziennie wstaję
wcześnie rano”,
ü „Mogę osiągnąć wszystko, co
zechcę”,
ü „Mam silą wolę, dzięki której
zdobywam najwyższe szczyty”,
ü „Osiągam wszystko o czym marzę”,
ü „To, czym się teraz zajmuję, jest
dla mnie najważniejsze na świecie”,
ü „Jestem w stanie nauczyć się
wszystkiego, co zechcę”,
ü „Jestem silny i pewny siebie”.
6. Negatywna
motywacja
Negatywna
motywacja nie jest najlepszym sposobem motywowania. Kary zniechęcają, powodują
bunt, rozżalenie, często uraz do nauczyciela lub przedmiotu.
Są jednak
sytuacje, kiedy przysłowiowe „wiadro zimnej wody” może pomóc. Pomimo, iż
rodzice mają dostęp do dziennika elektronicznego i mogą w każdej chwili
sprawdzić postępy edukacyjne swoich dzieci, warto poinformować rodzica
dodatkowo, telefonicznie lub listownie, o nasilających się wagarach czy
innych niepokojących zjawiskach związanych z zachowaniem ucznia. Zdarzają się
sytuacje, ze rodzic zapomina lub gubi kody dostępu do dziennika elektronicznego
a dziecko zapewnia, że wszystko jest w porządku. W sytuacji zagrożenia
przyszłości ucznia nauczyciel powinien zrobić wszystko, by nie mieć sobie nic
do zarzucenia, a zwłaszcza zaniedbań w pracy wychowawczej.
Warto systematycznie
przypominać uczniom o zagrożeniach płynących z opuszczania zajęć lekcyjnych,
takich jak:
Ø nieklasyfikowanie,
Ø braki w wiedzy,
Ø nienadążanie z nadrabianiem zaległości,
Ø stres, będący wynikiem zaległości i obawy o
przyszłość.
7. Współpraca
z rodzicami
Nie ulega
wątpliwości, że czynnikami wpływającymi na prawidłowy rozwój człowieka i jego
zmotywowanie do działania jest atmosfera domowa, akceptacja dziecka i
wspieranie go przez rodziców, mądra miłość do niego i rodzące się z tych
wartości poczucie bezpieczeństwa. Poznanie sytuacji rodzinnej i środowiska w
których uczniowie dorastają, a które bez wątpienia ma duży wpływ na
kształtowanie ich postawy, wartości i wzorców zachowań, umożliwi indywidualne
dostosowanie się do ich potrzeb. Szkolny dziennik, Librus, jest w tym dobrym
narzędziem współpracy między nauczycielem a rodzicem. Warto przypominać o
zbliżającym się zebraniu z rodzicami a samo zebranie profesjonalnie
przygotować. Ważne jest, aby rodzic wyszedł z zebrania bogatszy nie tylko w
wiedzę o postępach edukacyjnych swojej pociechy ale w miarę możliwości
poszerzył swoje wiadomości z obszarów mu obcych, trudnodostępnych lub
nieaktualnych. Można przygotować prezentację na wiele tematów, które w
codziennym życiu rodziny umykają bądź rodzice sobie z nimi nie radzą, jak np.
v „Jak rozpoznać, że dziecko zażywa narkotyki?”
v „Akceptacja siebie i swojego wyglądu.”
v „Jak wspierać młodego człowieka w okresie
dojrzewania?”
v „Samookaleczenia. Objawy depresji.”
Szkoła w
tym momencie może być jedynym źródłem informacji w powyższych obszarach.
Ponadto, rodzice z
chęcią przyjmują informacje:
ü o zapowiedzianych, ważnych projektach, w wyniku których uczniowie są
dodatkowo nagradzani,
ü w zakresie działań szkoły i Policji odnośnie
profilaktyki antynarkotykowej i zmieniające się przepisy prawne w tym temacie,
ü przypominające o zagrożeniach w czasie ferii i
wakacji (przyczyny pożarów, utonięć, zatruć, wypadków w górach, itp.).
ü związane z harmonogramem pracy szkoły, zawierającym
dni wolne od zajęć ( w tym ustalone przez Dyrektora),
ü związane z ważnymi wydarzeniami, jakie szkoła
obchodzi każdego roku,
ü przypominające bądź zachęcające do kontaktu i
rozmowy, np. z pedagogiem lub psychologiem szkolnym; wielu rodziców nie ma lub
nie wie do kogo się zwrócić z problemem dotyczącym ich dziecka.
Każdorazowo
na spotkaniu, powinno się poinformować o imprezach i wydarzeniach, które miały
miejsce w szkole od ostatniego zebrania.
Dbałość o
współpracę z rodzicami powoduje większą integrację obu stron oraz wielokrotnie
wpływa na zwiększoną pracę rodzica nad swoim dzieckiem oraz jego motywowanie.
8. Załączniki do niniejszego programu.
Załącznik nr 1 – stanowią ankiety skierowane do uczniów, wraz z kluczami odpowiedzi.
V.
EWALUACJA
Przynajmniej
raz w semestrze należy ocenić skuteczność zastosowanego programu i wyciągnąć
wnioski.
Narzędzia:
Ø
Analiza
śródroczna frekwencji oraz ocen i porównanie np. z poprzednim rokiem.
Ø
Ankieta
zadowolenia uczniów i porównanie z ankietą przeprowadzaną na wstępie.
Ø
Ankieta
zadowolenia rodziców.
Ø
Rozmowy z uczniami.
Ø
Opracowanie
wyników i wnioski do dalszej pracy.
Słowniczek:
Poprzez słowo „Szkoła”, w niniejszej publikacji,
rozumie się Dyrekcję, nauczycieli, pedagogów, wychowawców oraz wszystkie osoby
mające wpływ na jakość kształcenia uczniów CKZIU w Mysłowicach.
Źródła:
www.afirmacje.pl
Król H., Szkice z zarządzania zasobami ludzkimi,
Warszawa 2002,
Trocki M., Zarządzanie projektami, Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003,
Marian Wesoły: Po co nam dziś Hipokrates?. W: Hipokrates:
Wybór pism, tom I. Marian Wesoły (oprac., przypisy i tłumaczenia). Warszawa:
Prószyński i S-ka, 2008
Izabela Mańkowska „Kreowanie rozwoju ucznia”,
Operon, Gdynia 2005.
Copyright
© 2019 Karina Krawczyk & Sabina Magdziorz. Motywowanie uczniów do nauki. All rights reserved.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz